weg met die gap tussen het leslokaal en IT!

De vakantie staat voor de deur en zo ook het eind van ons Latijn. Zeker in het onderwijs waar de werkdruk het hele jaar hoog is geweest. We hebben lange dagen gemaakt en een hoop ballen in de lucht moeten houden. Nu gelukkig eerst… vakantie.

Ondertussen werd er op school gewerkt aan een plan om de werkdruk te verlagen, maar ook om de leskwaliteit te verhogen, 21st century skills, meer school overstijgend te werken en de digivaardigheid op te schroeven. Een hoop veranderingen en een hoop wat er toch maar even ‘extra bij komt’ als je dagelijks gewoon voor klas staat. Terwijl jij geleefd wordt door je lesrooster, achterloop op de e-mail en de lijst met ‘dingen-die-ik-nog-wil-doen’ steeds langer wordt. Het voelt in het begin misschien niet altijd zo, maar slim gebruik maken van digitale middelen kan deze
hoge werkdruk verlagen. Echt waar!

Een mooi moment om onze aanpak voor het adopteren van nieuwe technologie binnen het onderwijs onder de aandacht te brengen en het nieuwe jaar goed te beginnen. 🙂

een andere insteek

Ben jij bezig met een programma om de digivaardigheid te verhogen? Of introduceer je nieuwe handige tools aan je collega’s? Je ziet dat het slim inzetten van tools jouw collega’s zou helpen, maar er ontstaat al weerstand bij het horen van het woordje ‘nieuw’: ‘oef, dit gaat mij weer tijd kosten’. Dan kan je ervoor kiezen om het adoptietraject anders in te steken. Gebruik in plaats van de nieuwe mogelijkheden die de techniek biedt, de werkzaamheden van jouw collega’s als leidraad en sluit hier 1-op-1 op aan. Zorg ervoor dat de verandering geen ‘extra taak’ is, maar een methode om de bestaande dagelijkse taken efficiënter te laten verlopen. Geen rocket science dus, maar het kan wel een wereld van verschil maken.

Soms zijn we zo druk bezig met de uitrol van een nieuwe applicatie, dat we vergeten dat het gebruik van de applicatie an sich geen doel zou moeten zijn, zeker niet voor jouw collega’s. Het ging immers om het verlagen van de werkdruk en/of het opschroeven van de leskwaliteit.

(werk)scenario’s

Een manier om hier scherp op te blijven is de inzet van scenario’s. Een (werk)scenario is een praktische vertaling van dagelijkse werkzaamheden en acties naar een nieuwe werkwijze. Deze kan je als leidraad gaan gebruiken. Het is concreet en betreft een afgebakende, herhalende activiteit van een bepaalde leerkracht/docent of collega binnen zijn of haar rol. Het gaat over concrete handelingen en het bijbehorende gedrag en de afspraken die leiden tot een resultaat. In plaats van primair kijken naar de technologie en hoe deze toegepast kan worden, wordt juist primair gekeken naar de activiteiten en processen en hoe de technologie dit kan vereenvoudigen.

Voorbeelden zijn: ‘het op afstand begeleiden van leerlingen/studenten bij opdrachten’, ‘samenwerken aan een project in de les’ of ‘het samen ontwikkelen van nieuw lesmateriaal’. Een ander voorbeeld is ‘gericht vergaderen’. Dit laatste werkscenario is niet generiek, maar afgestemd per doelgroep. Wat voor het ene team ‘gericht’ is, hoeft voor het andere team niet ‘gericht’ of effectief te zijn. Een formele bestuursvergadering zit heel anders in elkaar dan een informeel teamoverleg.

Vaak zitten er in de terugkerende werkzaamheden belemmeringen (bijvoorbeeld: vergaderingen lopen altijd uit en mijn collega’s zijn slecht voorbereid). En kansen om deze belemmeringen weg te nemen (bijvoorbeeld: een centrale locatie voor de vergaderstukken en agenda in combinatie met nieuwe werkafspraken die gezamenlijk zijn opgesteld).

Tijdens een workshop met het team maak je deze concreet door ze simpelweg te benoemen. Vervolgens maak je hier gebruik van. Je adoptietraject bestaat niet meer uit een knoppencursus en bijbehorende Quick Reference Card (QRC), maar uit een workshop waarin je gezamenlijk bespreekt welke interventies of methoden echt nodig zijn. Misschien schort het bij dit team niet aan de digitale vaardigheid, maar zijn er nooit duidelijk afspraken gemaakt, waardoor iedereen zijn eigen weg kiest.

Kortom, in een werkscenario verbindt je technologie, organisatiekaders en gedrag in concrete werkafspraken.

voordelen

Het meest voor de hand liggende voordeel van het gebruik van werkscenario’s is natuurlijk de zekerheid van de directe aansluiting op de werkzaamheden van jouw collega’s. Na een workshop hoeven collega’s niet meer zelfstandig de vertaalslag te maken van de (technische) werking van een applicatie, naar het dagelijks werk wat op hun bord ligt. Een gap waar het bij veel verandertrajecten helaas nog misgaat.

Hiernaast geven scenario’s focus bij een overvloed aan mogelijke tools. Collega’s schrijven zich niet in voor een training OneNote of SharePoint, maar voor een workshop ‘regie over je eigen workload’ of ‘gericht vergaderen’. Je kunt een voor iedereen begrijpelijk aanbod bieden, zowel voor de ontwikkeling van een team als het individu.

Aan de hand van de visie en gestelde doelen binnen de onderwijsinstelling kan prioriteit gegeven worden aan specifieke scenario’s. Laten we beginnen met de scenario’s waar momenteel het grootste voordeel te behalen valt. Wanneer je dit goed prioriteert en in kaart brengt, kunnen de scenario’s zelfs gebruikt worden om een gefaseerde (ict) roadmap op te stellen.

veel werk?

De voorbereiding van een verandertraject waarin gebruik wordt gemaakt van werkscenario’s kost natuurlijk meer tijd dan het voorbereiden van een gemiddelde knoppencursus, maar het resultaat mag er dan ook naar zijn. Deze aanpak is gericht op onderwijsinstellingen die een duurzame verandering teweeg willen brengen. En mocht je hier hulp bij kunnen gebruiken? Laat het ons vooral weten.

contact

Ben je enthousiast over deze adoptie aanpak voor het onderwijs? Meer horen over onderwijsinstellingen waarbij we dit in de praktijk hebben gebracht? Of wil je gewoon van gedachten wisselen? Dat kan natuurlijk. Neem contact op met Loes van Dril.